علیرغم اهمیت شکلات در فرهنگ مایاها، این شکلات مختص افراد ثروتمند و قدرتمند نبود، اما تقریباً در دسترس همه بود.
شکلات جعبه ای مرسی با بالاترین کیفیت و قیمت مناسب به خریداران گرامی عرضه می گردد.
در بسیاری از خانواده های مایاها، شکلات را با هر وعده غذایی میل می کردند. شکلات مایا غلیظ و کف آلود بود و اغلب با فلفل چیلی، عسل یا آب ترکیب می شد.
Xocolatl
آزتک ها تحسین شکلات را به سطح دیگری رساندند. آنها معتقد بودند که کاکائو توسط خدایانشان به آنها داده شده است. مانند مایاها، آنها از نوشیدنی های کافئین دار شکلات گرم یا سرد و ادویه دار در ظروف تزئینی لذت می بردند، اما از دانه های کاکائو به عنوان ارز برای خرید غذا و سایر کالاها نیز استفاده می کردند. در فرهنگ آزتک، دانه های کاکائو با ارزش تر از طلا در نظر گرفته می شد.
شکلات آزتک، که آنها آن را xocolatl می نامیدند، بیشتر یک اسراف طبقه بالا بود، اگرچه طبقات پایین گهگاه در عروسی ها یا جشن های دیگر از آن لذت می بردند.
شاید بدنام ترین دوستدار شکلات آزتک ها، فرمانروای آزتک ها مونتزوما دوم بود که گفته می شد هر روز گالن های خوکولاتل را برای انرژی و به عنوان یک داروی مقوایی می نوشید. همچنین گفته می شود که او مقداری از دانه های کاکائو خود را برای ارتش خود رزرو کرده است.
شکلات داغ اسپانیایی
گزارش‌های ضد و نقیضی درباره زمان ورود شکلات به اروپا وجود دارد، اگرچه توافق شده است که اولین بار به اسپانیا رسیده است. یک داستان می گوید که کریستف کلمب پس از رهگیری یک کشتی تجاری در سفر به آمریکا، دانه های کاکائو را کشف کرد و دانه های کاکائو را در سال 1502 با خود به اسپانیا آورد.
داستان دیگری بیان می کند که فاتح اسپانیایی هرنان کورتس توسط آزتک های دربار مونتزوما با شکلات آشنا شد. پس از بازگشت به اسپانیا، با دانه های کاکائو، ظاهراً او دانش شکلات خود را یک راز کاملاً محفوظ نگه داشته است. داستان سوم ادعا می‌کند که راهبانی که مایاهای گواتمالایی را در سال 1544 به فیلیپ دوم اسپانیا هدیه کردند، دانه‌های کاکائو را نیز به عنوان هدیه آورده بودند.
مهم نیست که چگونه شکلات به اسپانیا رسید، در اواخر دهه 1500 دربار اسپانیا مورد علاقه زیادی قرار گرفت و اسپانیا در سال 1585 وارد کردن شکلات را آغاز کرد. همانطور که سایر کشورهای اروپایی مانند ایتالیا و فرانسه از بخش هایی از آمریکای مرکزی بازدید کردند، آنها نیز یاد گرفتند. در مورد کاکائو و شکلات را به کشورهای مربوطه خود آوردند.
به زودی، شیدایی شکلاتی در سراسر اروپا گسترش یافت. با تقاضای زیاد برای شکلات، مزارع شکلات ایجاد شد که توسط هزاران نفر از مردم به بردگی کار می شد.
